Ruh
Soykırımı
Dünyayı güzellik
kurtaracak…
Selim
İleri’nin konferanslarından birkaçında şöyle dediği bende yer etmiş:
“Sait Faik, o meşhur
cümlesi “Bir insanı sevmekle başlar her şey.” 'e daha sonra ekleme yapar ve “Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor.”
“der…”
Sait Faik ABASIYANIK ne yazmıştı?:
“İnsanlar her yerde böyle. Yaldızlı karyolalarda çift yatanlar bile tek.
Yalnızlık dünyayı doldurmuş. Sevmek, bir insanı sevmekle başlar her şey.
Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor.”[1]
Yalnızlık dünyayı doldurmuş. Sevmek, bir insanı sevmekle başlar her şey.
Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor.”[1]
Ona bunları yazdırtan neydi, bu güvensizliğin
sebebi neydi? Günlük genel geçer bir “sevda hikâyesi” (!), kadın ile erkek
arasında geçen bir “aşk masalı” (!) … Onun burada “sevmek” dediği, hayır daha
farklı olmalıydı. Bunun bambaşka daha derin temeli olduğunu şimdi, şu an
bunları yazarken hissediyorum. Birden bire Selim İleri’nin sesinin kulağıma
dolması boşuna olmamalı.
Televizyon yıllardır seyretmiyorum; evde
televizyon olsa da, olmasa da… Ancak belli programları fark eder, denk gelir
veya internette görür isem saatinde de takip edemesem bile internete
yüklendikçe ve vakit buldukça seyretmeye gayret ediyorum. Birkaç hafta evvel nasıl
bir program seyrettiğimi hatırlamasam da, o gün “Zehirli İnsanlar Sana Nasıl
Zarar Veriyor?”[2] başlıklı, bir psikoloğun çektiği video önerisi karşımda beliriverdi. İsmi bana daha önceden
severek okuduğum “Zor İnsanlar”[3] yazı dizisini hatırlattı. Eh
tabii bir de aldığım “Mağdur Hakları” dersi ve o derste ilgimi cezbeden
konular; ardından okuduğum kitaplar ve kendi yaşantıladıklarım. İnternet
üzerinde farklı zamanlarda denk geldiğim, psikolog olan bu iki kişinin
başlıklarındaki isimlendirmelerin birindeki naiflik ama diğerindeki netlik ve
gerçekçilik, birbiri ile zıt gibi görünse de aslında videoyu seyredince yine aynı
temalar olduğunu anladım. Böylelikle ikinci kez popüler psikoloji çalışması
denebilecek bir çalışmaya göz gezdirmiş olurken “bu konuların ilgimi çekmesi”nin nedenini düşünmeye başladım. Zira eğitim içinde almamız gereken derslerde veya bazı
öğrenilen şeylerle ve maarif yolunda uymamız gereken/dikkat edilmesi gereken
hususlar vb bakılınca Zor İnsanlar veya Zehirli İnsanlar bahisli konular önemli
bir yerde duruyor ve benim de “hobi”m bu konu! İnsanların yaşamlarında
adandıkları ama aslında kendi alanları olmayan sadece ilgileri olup severek –bu tip bir konu nasıl sevilir demeyin lütfen- sürekli araştırma
ihtiyacına girdiği konuya “hobi alan” demekte zarar veya tuhaflık olmasa gerek.
Belki biraz garip olduğunu kabullenmeliyim ki; soykırımlar ile yıldır-kaçır (mobbing), okulda
zorbalık (bullying), duygusal şiddet (flört şiddeti, arkadaş şiddeti vd.dahil),
cyber- bullying özel ilgi alanım. İsimlendirmeler çok hoş değil; yazarken bile bunları karşısındakine uygulamadığı halde bile utanıyor insan ama tanımlamadan da olmuyor bu dönemde. "İsmi belli olmalı!" :)
İnsan hayatı, ilgi duyduğu şeye meylettiği için
mi; “evrene mesaj” gönderdiğim için mi; yoksa benim teorime göre, şu an birçok insanın hayatında bunlar eskiye nazaran daha da yaygın olduğu için mi
bilinmez; ama bu konu günlük yaşantım içinde, ya kendime yönelik olarak, ya da en
yakınıma yönelik olarak yamacıma sokuluveriyor. Bizzat tecrübe sabiti veya şahitlik makamı. Ruhi meseleler ve toplumla da
bağı çok yoğun olan ruhi durumlar; yani iç içe geçen meselelerde, eğitimde de, sağlıklı
kişilik oluşumu birincil alan olduğu için olsa gerek, yaşayarak tecrübe
etmenin karşı tarafı anlama, bu tip olayları yaşayanlara yaklaşım ve çocukları
buna hazır yetiştirmede büyük derecede önemli olduğunu görmüş oldum. Belki de bu
yönden bakarak yorumlamak rahatlatıcı olsa bile; nasıl ki kanser hastalıkları
üzerine çalışan doktorların illa kanser olması gerekmiyorsa tabii ki bunları
yaşamasını kimseye tavsiye edilebilir değil. …Zira
soykırım veya zorbalığın her çeşidinde; birisi kitlesel, diğeri de bireysel olarak
maddi veya manevi anlamda olsun, o insanı/zümreyi yok etmeye azmedişin, bu
davranışlar bütününün hemen hemen aynı alt yapılara ve aşamalara sahip olması.
Birisi bir insanın bütünlüğünü, hayatını ve çevresini, kendiliği ile ilgili
hemen hemen her şeyi darmadağın ederken; diğeri de bir ırkı veya bir zümreyi
yok edip, parçalıyor. Yalnızlaştırma, aşağılama, o kişiyi/zümreyi olduğundan
farklı gösterme, manipüle etme, o kişiyi/zümreyi yapmayı istemediği davranışa
sürükleme, insan olarak değil bir nesne/eşya hatta bunlardan daha aşağı bir
duruma indirgeme… bunlar yapılırken de dışarıdan bakanların mağduru haksız göreceği
şekilde durumları yayma, fakat fiil/niyet, görünmez hareketlerin –psikolojik baskı
unsurları oluşturan eylemi olmayanların da - sistematiği açığa çıktığı an durum
berraklık kazandığında her şeyin sorumlusu olarak da failin kaçamadığı noktada
(ki bu hem soykırımlarda, hem de zorbalık/duygusal şiddette ispatı en zor
kısım) ikinci bir aşama başlıyor ki; bu da mağdurları ikinci kez mağdur ediyor…
O da en basiti “nasıl fark edemedi” ile başlayan suçlayıcı genel yanılgılar ile
vakti zamanında o kişi/zümreye sırtını dönenler, duruma fark edemeyip,
görmezden gelenler…bir nevi duruma ateş taşıyanlar. O yüzden fırsat buldukça, bunun bir “mesele” olduğuna inandığım
için yazmaya kısa parçalar halinde devam ettirip; çocuk eğitimine kadar bunu
getirmeye çabalayacağım ki en azından kendi adımlarımda bastığım yer, ne kadarlık bir yüzölçüm olursa olsun
“dünyayı güzellik kurtaracak” diye bir inancı en azından buralarda veya içimde yeşertebileyim. Bugün olmasa da “burada her şey İNSANı sevmek ile başlıyor” diye güvenen yarınlar için, –en azından konuyu gündeminde tutan biri kişi daha oldu diye kendime ve sorumluluğuma karşı iyi hissederek- ufak bir katkım olabilirse, belki o vakit Kandiller cidden uyanır!..
[1] Sait Faik ABASIYANIK ; “Alemdağ'da Var Bir Yılan”;syf.19
[2] Beyhan BUDAK (psikolog) ; “Zehirli İnsanlar Sana Nasıl Zarar Veriyor?” https://www.youtube.com/watch?v=dVnvCYsXdMg
[2] Beyhan BUDAK (psikolog) ; “Zehirli İnsanlar Sana Nasıl Zarar Veriyor?” https://www.youtube.com/watch?v=dVnvCYsXdMg
[3] Şafak Nakajima
(Doç. Dr.); Zor İnsanlar Yazı dizisi 1. Kısım: https://www.facebook.com/doc.dr.safaknakajima/photos/a.656522597695622/1047421575272387/?type=3&theater
10.
ve son kısım